Page 191 - Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları

yeşilova höyüğü « 172
kü koşullarda Yeşilova’ya 1-2 günlük uzaklıkta yeralmaktaydı.
Höyükteki ilk yerleşime ait kalıntı ve buluntular bugünkü ova seviyesinden
yaklaşık 4-5 m aşağıdaki killi ana toprağın üzerinde yer almaktadır. (14.85m) İlk
çalışmalar yerleşimin keramik yapımını bilen ve özellikli, kaliteli keramik üreten
bir topluluk tarafından kurulduğunu göstermektedir.
Kültür dolgusu içinde birbirinden farklı üç kültür katı saptanmıştır. Buna
göre kültür katları yüzeyden başlayarak; I. Kat Roma–Tunç Çağ, II. Kat (1-2 ta-
bakaları) Kalkolitik Dönem ve III. Kat (1-8 tabakaları) Neolitik Dönem şeklinde
sıralanabilir.5
Höyük’teki ilk yerleşim toprak yüzeyinden 4-5 metre derinde günümüzden
en az 8-9 binyıl önce Neolitik Çağ’da başlamıştır. III. Kat Yeşilova Höyüğü’nün en
uzun süreli ve en kalın kültür katıdır. 12 mimari katı olduğu anlaşılan bu sürecin
de kendi içinde üç evreye sahip olduğu anlaşılmıştır.
Neolitik dönemin ilk katlarında yer yer küllü alanlar ve sıkıştırılmış toprak
tabanlarla karşılaşılmıştır. Taban kalıntıları ve yanık izlerinden oval ya da dört-
gen planlı saz ve ağaç dallarından oluşan kulübelerin olduğu anlaşılmıştır. Ya-
nık kalıntılarının çoğunun saz türü bitkilere ait olması nedeniyle kulübelerin ya-
pımında sazın yoğun olarak kullanıldığını söyleyebiliriz. Kulübelerin etrafından
çıkan ocak ve kül kalıntıları günlük işlerin ve pişirmenin kulübelerin çevresin-
de gerçekleştirildiğini göstermesi bakımından önemlidir. Benzer durumun Göl-
ler Bölgesi’nde Bademağacı EN I, Höyücek EN I ve Kuruçay 13. katlarında da gö-
rülmesi erken yerleşimlerin çoğunda ilkel bir mimari geleneğin olduğunu ortaya
koymuştur.6
Yeşilova III. 5-6. katlarında yapılara ilişkin yalnızca taban kalıntıları bulu-
nurken, mimari kalıntılar Yeşilova Höyüğü’nün III 1-3. katlarında ortaya çıkartıl-
mıştır. Neolitik yerleşimin mö 6000-5700 yılları arasındaki son dönemini temsil
5 Z.Derin; “İzmir’in ve Ege’nin erken tarihine yepyeni bir adım: Yeşilova Höyük Kazıları”,
Bilim ve Ütopya, Kasım 2006 (149), 71-74 ; “Türkiye’de 2006 yılında yapılan araştırma ve
Kazılar: Yeşilova Höyüğü ”, TÜBA-AR , 2007 (10), 125-127 ; “Yeşilova Höyüğü”, Neolithic
in Turkey, New Excavations, New Discoveries. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
(baskıda) ,; “Neolithic Shellfish Gathering at Yeşilova: An Ethnoarchaeological View",
Ethnoarchaeological Investigations in Rular Anatolia , Vol.4, Ed.By T.Takaoğlu, İstanbul
2008 ,45-57.; Z.Derin-F.Ay-T.Caymaz, “İzmir’in Prehistorik Yerleşimi-Yeşilova Höyüğü
2005-2006 yılı Çalışmaları”, Arkeoloji Dergisi XIII -2009/1 (2010),1-52.
6 R. Duru “ Göller Bölgesi Neolitiği”, Türkiye’de Neolitik Dönem, Yeni Kazılar,Yeni Bulgu-
lar, (Yayına Hazırlayanlar M.Özdoğan-N.Başgelen) Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul ,
2007, 343, 344; R.Duru-G. Umurtak Höyücek, 1989-1992 Yılları Arasında Yapılan Kazıla-
rın Sonuçları, Ankara, 2005, 6-7.