Page 407 - Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları

emir sultan zaviyesi, izmir «

388

topluluğu halk arasında

“Emir Sultan Türbesi”

olarak anılmaktadır.3 Emir Sultan’ın

kimliği konusunda çeşitli bilgiler bulunmakla birlikte ne zaman öldüğü kesin ola-

rak bilinmemektedir. Çeşitli kaynaklarda,

“Emir Sultan”

adıyla anılan kişinin Ga-

zi Umur Bey’in komutanlarından, İzmir ve çevresinin fethi sırasında yararlılıklar

göstermiş

Seyyid Mükeremüddin

4 olduğu söylenmekte ve adına yaptırılan bir zavi-

yeden bahsedilmektedir.5 Zaviyenin Aydınoğulları zamanından kaldığı, 920/1514-

15’de berat verilen Seyyid Mükremun evladından Seyyid Yusuf’un yönetiminde

bulunduğu ve XVI. yüzyılda geliri en fazla olan zaviyelerden biri olduğu söylen-

mektedir. İzmir’in güneyinde, İzmir -Aydın karayolu üzerinde bulunan bugünkü

Gaziemir’in, İzmir’deki Seyyid Mükeremüddin zaviyesine vakfedilmiş olmasın-

dan dolayı Seydiköy adıyla anıldığına dair belge ve bilgiler de, 16. yüzyıl başların-

da burada bir zaviyenin varlığına işaret etmektedir.6 Nitekim, Yavuz Sultan Selim

(1512-1520) dönemine ait bir tahrir defterinde, Seydiköy’ün gelirinden 33.383 ak-

çenin İzmir’deki zaviyenin giderlerini karşılamak üzere kullanıldığı belirtilmek-

tedir.7 Defterde bu gelirin sarf edileceği yerler, tevliyet (vakıf işlerine bakan kişi),

meşihat (şeyhlik makamı), nezaret (idari işler), ferraş (hizmetçi), duahan (duacı),

3 İzmir’de yayınlanmış olan

“Sada-yı Hak”

isimli gazetenin 26 Mayıs 1337 (1921) tarihli

sayısındaki bir yazıda buradan

“Emir Sultan Rıfai Dergâhı”

; Bursalı Mehmet Tahir bin

Rıfat’ın 1908 tarihli eserinde

“Seyyid Mükremüddin”

adıyla bahsedilmektedir. Ayrıca,

Emir Sultan Türbesi önünde yer alan, şimdiki 955 sokak 1930’lu yıllara kadar kayıtlarda

“Seydi Mükremiddin Sokağı”

olarak geçmektedir. (Bu konuda bilgi için Bkz. İzmir Beledi-

yesi:.153) Bu iki belge,

“Emir Sultan”

isminin 1920’li yıllarda kesin olarak kullanıldığını

göstermektedir.

4

“Seyyid Mükeremüddin”

adı çeşitli yayınlarda,

“Seyyid Mükremiddin”

,

“Seydi Mükeremeddin”

gibi değişik şekillerde yazılmıştır.

5 Bu konuda bilgi için bkz. Baykara 1974: 50; Kütükoğlu 2000: 85.

6 M.S. Kütükoğlu Yavuz Sultan Selim dönemine (1512-1520) ait olan bir belgeden hareketle

Seydiköy’ün nüfus bilgilerini ve zaviyenin giderleri ile ilgili bir döküm de vermektedir. Bu

konuda bilgi için bkz. Kütükoğlu 2000: 85 ve 222. Seydiköy’ün tarihi ve tarihi coğrafyası

ile ilgili ayrıntılı bilgi için bk. Çokbankir 2001: 3-25.

7 Bk. Kütükoğlu 2000: 85 ve 222.

Resim 2

Mezar taşı

süslemesi, saksı

içinde gül.