E
gE
Üniversitesi Güneş Enerjisi
Enstitüsü Müdürü Prof. Dr.
Günnur Koçar yöneticiliğinde
Biyokütle Enerjisi Araştırma Grubu tara-
fından, hayvancılıkla uğraşan küçük bi-
rimlerde de uygulanabilen “Kırsal Kesim
Biyogaz Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve
Yaygınlaştırılması Projesi” sonuç verdi.
12 üretici kendi gazını ve elektriğini
üretmeye başladı. Kurulan sistem GPRS
bağlantısıyla enstitüdeki merkezden izle-
niyor. Köylü sistemi sadece dışkıyla besli-
yor. Sistemin kontrolü bir pano
yardımıyla sağlanıyor.
Kalkınma Bakanlığı ve İzmir İl Özel
İdaresi’nden sağlanan destekle yürütü-
len çalışmalarda, bugüne kadar sadece
elektrik üretim amaçlı olarak ve büyük
sermaye ile kurulabilen biyogaz tesisleri,
küçük üreticinin kurabileceği şekilde ta-
sarlandı.
Farklı alanlardan
araştırmacıların oluş-
turduğu Biyokütle
Enerji Araştırma Grubu
tarafından yapılan açık-
lamada, Türkiye’nin
hayvansal atık konu-
sunda büyük bir potan-
siyele sahip olmasına
rağmen bundan fayda-
lanamadığı, son yıllarda
ithal teknolojiler kulla-
nılarak tamamen elek-
trik üretimi amaçlı 500
metreküp ve üzeri
kapasiteye sahip büyük biyogaz tesisleri-
nin kurulmaya başlandığı belirtildi.
12 üretici ile anlaşma YaPIlDI
Biyogaz teknolojilerinin yaygınlaştırıl-
ması amacıyla başlatılan çalışma ile Tür-
kiye'ye örnek olabilecek bir model
geliştirilmesinin amaçlandığı, İzmir'de
hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı köy-
lerde anketler yapılarak başlanan proje
kapsamında, 12 üreticiyle anlaşıldığı
ifade edildi. Prof. Dr. Günnur Koçar ve
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Eryaşar'ın geliştirdiği
"gazometre" için faydalı model belgesi-
nin alındığı, Türkiye şartlarına uygun,
maliyeti düşük, verimi yüksek ve kurul-
ması kolay bir sistem geliştirildiği ve 5
hayvanlık kapasiteye sahip 5 metreküp-
lük ile 30 hayvanlık kapasiteye sahip 25
metreküplük sistemlerin uygulamaya ak-
tarıldığı açıklandı.
SiStem haYvan DIşKISIYla beSleniYor
5 metreküplük bir tesisin maliyetinin
yaklaşık 13 bin lira, 25 metreküplük tesi-
sin maliyetinin ise kullanım amacına
göre 35 ile 50 bin lira arasında değiştiği-
nin belirtildiği açıkla-
mada, “Halihazırda
kalkınma ajanslarının
ve ilgili bakanlıkların
sunduğu teşvikler var.
Sistem 2-3 yıllık sürede
kendisini amorti ediyor.
Projenin bundan son-
raki hedefi ise biyogaz
tesislerinin bir merkez
altında yaygınlaştırıla-
rak hibe destek prog-
ramlarının açılmasını
sağlamak. Sistemi Tür-
kiye'nin her yerinde ku-
rabiliriz. Sistemin yaygınlaşması enerji
açığının kapatılmasına büyük katkı sağla-
yacak. Biz 12 köyde bu işin olabileceğini
gösterdik" denildi.
Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Günnur
Koçar, projenin hayata geçirilmesi aşa-
masında; Yrd. Doç. Dr. Ahmet Eryaşar, Ar.
Gör. Özben Ersöz, Ar. Gör. Şefik Arıcı,
Uzm. Asiye Gül Bayrakcı, teknik görevli-
ler Ali Arvallı ve Sertan Ünalan’ın yoğun
çaba sarf ettiğini belirtti.
“haYatImIz Değişti”
Proje kapsamında evlerinin bahçesine
biyogaz tesisi kurulan Torbalı İlçesi’ne
bağlı Eğerci Köyü sakinlerinden Selma -
İbrahim Dayar çifti, sistemin hayatlarını
değiştirdiğini, tüm köylülere önerdikle-
rini anlattı.
İbrahim Dayar, 12 baş hayvanla süt
üreterek yerel bir işletmeye
sattığını, 2007 yılında Ege
Üniversitesi Güneş Enerjisi
Enstitüsü'nden anketörle-
rin geldiğini, kendisine
projeden bahsettiklerini,
projede yer almak için
anket doldurduğunu
belirtti.
1200 kişi arasından
seçilen 12 kişi ara-
sında kendisinin de
bulunduğunu öğre-
nince çok mutlu olduğunu
söyleyen Dayar, yapılan çalışma
boyunca araştırma ekibindeki gö-
revlilerin günlük hayatlarını, üretim bi-
çimlerini incelediklerini, buna göre
tasarlanan 25 metreküplük biyogaz tesi-
sini bahçesine kurduklarını dile getirdi.
Geçmişte ısınma ve sıcak su ihtiyaçla-
rını odun ve kömürle çalışan sistemle
sağladıklarını, günlerinin önemli bölü-
münü yakacak hazırlamakla geçirdikle-
rini ifade eden Dayar, şöyle konuştu:
"Gübreden enerji elde edilebileceğini
daha önce duymuştum. Ama ortada
somut bir örneği yoktu. Bunun ancak
zenginlerin işi olduğunu düşünüyordum.
Hayvanlarımızdan elde ettiğimiz gübre,
ekili ürünleri yakması nedeniyle eskiden
başımıza dert oluyordu. Eşe, dosta vere-
rek kurtulmaya çalışıyorduk. Kurulan
sistemle her gün akşam saatlerinde hay-
van dışkılarını topluyor, tartılı sisteme
sahip el arabası ile günlük ortalama 600
kilogram dışkıyı besleme tankına dökü-
yoruz. Burada eşit miktarda suyla karıştı-
rarak reaktöre pompalıyoruz. Fermente
olan dışkılardan çıkan gaz, gazometre
cihazına geçiyor, kirlilikten arınıyor ve
depolanıyor. Bu-
radan sonra gaz,
evin kombisine,
mutfaktaki ocağa
veya 5,5 kilovat
saatlik kapasi-
teye sahip jeneratöre veriliyor. Evimizin
tüm ısınma ve pişirme ihtiyacı biyogazla
karşılanıyor. Yaz aylarında ısınma ihtiya-
cının azalmasıyla elektrik üretimine
ağırlık verebiliyoruz. Şu anda istersek
sayaçtan elektriğimizi kapatıp ihtiyacımı-
zın tamamını biyogazdan elde edebiliyo-
ruz. Yaz aylarında klimalarımızda bu
enerjiyi kullanarak serinleme imkanımız
da olacak. TEDAŞ ile enerji satışı konu-
sunda sözleşme aşamasındayız. Bu süre-
cin tamamlanmasıyla üretip sisteme
verdiğimiz elektriğin bedeli faturamız-
dan düşülecek."
“DoğalgazImIz olDu”
Komşularının ilk yıllarda biyogaz
projesine inanmadığını, projeye alaycı
yaklaşanlar olduğunu anlatan Dayar, sis-
temin getirdiği fayda görüldükten sonra
herkesin bahçesine sistemi kurmak iste-
diğini, hatta kendi tesisinden boruyla
hat çekerek gaz almak isteyenlerin dahi
çıktığını anlattı.
Sistem sayesinde, gübrenin toprak için
daha faydalı hale geldiğini, dışkıdan kay-
naklanan koku ve sinek sorununun da
önemli ölçüde azaldığını kaydeden İbra-
him Dayar, sistemin tüm köylerde kulla-
nılması gerektiğini ve üreticilere tavsiye
ettiğini belirtti.
Selma Dayar ise geçmişte her gün
yakacak hazırlamak zorunda kal-
dıklarını, odun ve kömür maliyeti-
nin yanında çok emek sarf
ettiklerini söyleyerek, "Eski-
den doğalgazı var diye şe-
hirdeki evlere
imrenirdik. Şimdi
hayvanlarımız saye-
sinde bizim de doğal-
gazımız oldu. Biyogaz
tesisi özellikle kadınla-
rın yükünü önemli ölçüde
hafifletiyor. Üstelik gaza ve
elektriğe para vermiyoruz" dedi.
Ka em
GÜNCEL
4
MAYIS / HAZİRAN
2013
C
M
Y
K SAYFA 4
EÜ Güneş Enerjisi
Enstitüsü Müdürü Prof. Dr.
Günnur Koçar yönetimindeki
“Biyokütle Enerjisi Araştırma
Grubu” tarafından geliştirilen
“GAZOMETRE” ile 5 hayvanlık
kapasitesiyle 5 metreküplük tesis
13 bin liraya mal oluyor ve 2-3
yılda kendisini amorti ediyor
t
Gazometre ileaydınlansende...
Küçük çaplı hayvancılıkla uğraşan 12 üretici kendi gazını ve elektriğini üretmeye başladı
1,2,3 5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,...24