48
e-mail :
İlhan BERK
1918 doğumlu olan sanatçı, 2008 yılında vefat etti. İlk şiirleri 1935 yılında yayımlanan İlhan Berk’in ilk kitaplarındaki şiirleri toplumsalcı bir sanat anlayışını yansıtır. Berk, daha sonra imgeci ve kapalı bir
şiire yönelerek İkinciYeni’nin öncülerinden biri olmuştur. Özellikle Galile Denizi (1958), ÇiviYazısı (1960), Otağ (1961) ve Mısırkalyoniğne (1962) gibi kitaplarındaki şiirlerde dilsel arayışlarını sürdürmüştür.
Şiir üzerine sözleri ve yazılarıyla da ilgi çeken İlhan Berk’in, şiirde özü ve anlamı yadsıyan, yapıyı/biçimi öne çıkaran görüşleri tartışmalara konu olmuştur. Şiirde sürekli yenilikler aradığı, hep şiirin
sınırlarında, uçlarında dolaştığından, Necatigil onun için“şiirin Uç beyi”der. Memet Fuat’a göre ise, İlhan Berk,“şiirin kırk türlü yazılabileceğini göstermek ister. Dokunduğunu şiire dönüştürür.”
Doğadaki her şeye, her nesneye yazılacak bir şey diye bakan Berk için yazmak“cehennem”dir. Bu“cehennem”dense ancak resim yaparak kurtulduğunu söyler. Şiirde olduğu gibi, resimde de bir yapı kurmak
derdi yoktur. Resimde de akla, onun kurallarına ve sınırlayıcılığına karşıdır.“Yaptığım resimler zaten hiç akılla ilgili değildir .(…) Ben bir ressam gibi çalışmıyorum, daha çok bir şair gibi çalışıyorum. (…)
Ama resimde bir şey söylemem istenirse, beni yalnız ve yalnız deformasyon ilgilendirmiştir,”der. Resimlerinin ana izleği olan kadın bedenini, çevresinden ve diğer nesnelerden soyutlayarak çizmiştir.
İlhan Berk; şiir, deneme, günlük, otobiyografi, çeviri, derleme türlerinde ellinin üzerinde eser vermiştir. Çok sayıda kişisel sergi açmış, karma sergilerde resimleriyle yer almıştır. Berk’in sadece resim
yapmakla yetinmeyip resim ve ressamlar üzerine de düşünüp yazdığını görürüz. Picasso, P. Klee, Dali, Matisse gibi, sevdiği ressamların yanı sıra,Turan Erol, Cihat Burak, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Orhan Peker,
Ali İsmail Türemen, Suat Yurtalan ve Tülay Börtecene resmi üstüne yazıları da vardır.
Born in 1918, the artist died in 2008. His first poems were published in 1935 and they reflected a socialist artistic approach. He later moved towards a more imaginative and closed poetry and became one of the
leading figures of “The second New Generation” (İkinci Yeni) movement. He continued his new linguistic search in poems in his books especially in the Sea of Galileo (1958), Cuneiform Script (1960), the Pavilion (1961),
“Mısırkalyoniğne” (1962). Also known for his words and articles on poetry, Berk caused controversy by denying gist and meaning in poetry and favoring structure/form instead. Probably because he continuously
searched for novelties in poetry and roamed the frontiers of poetry, Necatigil refered to him as “the frontier beg of Turkish poetry”. According to Memet Fuat, İlhan Berk, “wants to show that poetry can be written in 40
different ways. He turns everything he touches into poetry”.
To write is “hell” for Berk, who regarded everything in nature as something to write about; and he says he can only get out of this hell through painting. It is not necessary to build a structure in painting just like poetry.
He is against reason as well as its rules and restrictions in poetry. He says, “The pictures I paint have nothing to do with reason anyway. (…)I don’t work like a painter. I rather work like a poet. (…) but If I have to
convey something in a poem, I am only interested in deformation.” He painted female body, the main theme in his paintings, by abstracting it from its surroundings other objects.
İlhanBerkproducedover50works indifferentfieldssuchaspoems,essays, journals,autobiographies,translationsandcompilations.Heopenedagreatnumberofsoloexhibitionsandhisworksweredisplayed ingroup
exhibitions. We observe that Berk did not only paint but also thought about and wrote on poetry. He wrote articles on his favorite painters such as Pablo Picasso, Paul Klee, Salvador Dali, Henri Matisse as well as Turan
Erol, Cihat Burak, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Orhan Peker, Ali İsmail Türemen, Suat Yurtalan and Tülay Börtecene.
