4
EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 60
Savunma mekanizmaları birçok hücrenin ve molekülün
katılımı ile oldukça karmaşık bir sistem içinde işlev
görür. Bu sırada çeşitli bağışıklık sistemi hücreleri
uyarılır,
“antikor”
olarak adlandırılan maddeler üretilir.
Antikorlar vücudumuzu yukarıda söz edilen zararlı
maddelere karşı korurlar. Dolayısı ile bağışıklık sistemi
normalde organizmanın yararına çalışır.
Ancak bazı durumlarda bağışıklık sistemi görevini aşar,
kontrolünü kaybeder, organizma için herhangi bir tehdit
teşkil etmeyen veya zarar vermeyecek maddelere karşı da
savunma mekanizmalarını çalıştırarak
“kendisi zararlı
olmaya”
başlar. Bir başka anlatımla bağışıklık sisteminin
“alerjen”
olarak adlandırılan bu zararsız maddelere
karşı
“gereksiz yere fazladan çalışarak antikor üretmesi”
alerjik hastalıklara neden olur.
3. DUYARLANMA NEDİR?
Bağışıklık sistemimiz mükemmel bir hafızaya sahiptir.
İster zararlı ister zararsız olsun yabancı bir madde ile
ilk kez karşılaştığında önce onu algılar. Bağışıklık
sistemi hücrelerince tanınır, bir dizi reaksiyon gelişir
ve o alerjeni tanıyacak IgE dediğimiz antikorlar üretir.
Antikorların üretildiği aşamaya gelinceye kadar hasta
alerjen ile karşılaşsa bile herhangi bir hastalık belirtisi
olmaz. IgE antikorlarının alerjene bağlanması vücuttaki
bir takım hücreleri uyararak alerji belirtilerine neden
olur. Alerjenle ilk karşılaşma ve ona tepki verecek IgE
antikorlarının üretilmesi ile hastalık belirtilerinin ortaya
çıkması arasında geçen süre, hastadan hastaya farklıdır.
Alerjeni tanıyan IgE antikorları üretildikten ve hastalık
belirtileri ortaya çıkmaya başladıktan sonra bu durum
artık bağışıklık sisteminin hafızasına kaydedilmiş
