SAĞLIK
C
m
Y
K SaYFa 16
Y
Y
aşamının
en verimli ve üret-
ken çağında bireyi yakalayan Mul-
tiple Skleroz (MS) tıp camiasında
her zaman gündemde olan bir hastalık
olarak tanınıyor. Bugün nedenini çözmeye
ve hastalığın ilerlemesini durdurmaya yö-
nelik çalışmalar kanser çalışmalarındaki
hız ve yoğunlukta sürüyor. Türkiye’de
yaklaşık 40 bin MS’li hasta olduğu düşü-
nülüyor. Oysa hastalığın toplumumuzda
yeteri kadar bilindiğini ve doğru algılandı-
ğını söylemek mümkün değil.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji
Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. A.
Nur Yüceyar; toplumun MS konusunda
farkındalığını arttırmak, en güvenilir bil-
gileri anlaşılır düzeyde topluma, MS’li
birey ve ailesine aktarmak için bir dizi
çalışmalar yapıldığını açıkladı.
Prof. Dr. A. Nur Yüceyar; “MS hastalı-
ğına biraz değinecek olursak; MS mer-
kezi sinir sistemini etkileyen bağışıklık
sisteminin bir hastalığıdır. Toplumda
yanlış olarak bilindiği gibi bağışıklık yet-
mezliği değil; aksine bağışıklık sistemi-
nin aşırı ve hedef şaşırmış bir şekilde
çalışması sonucu meydana gelir. Hastalı-
ğın neden ortaya çıktığı ve neden çok
farklı seyrettiği bugün hala tam olarak
bilinmemektedir. Başta çocukluk çağında
geçirilmiş viral enfeksiyonlar,
ultraviole ışınlarına az maruzi-
yet, sigara, katkı maddeleri, psi-
kolojik stres olmak üzere
çevresel faktörler ve genetik
yatkınlık üzerinde durulmakta-
dır. Kalıtsal bir hastalık değil-
dir. Ancak ailesinde MS olan
bireyler olmayanlara göre top-
lumumuzda yüzde 5’den az
bir risk taşır. Coğrafi farklılık-
lar da söz konusudur. Ekva-
tordan uzaklaştıkça risk
artmaktadır. Örneğin MS riski
en yüksek olan İskandinav ülkelerinde
100 binde 200 oranında görülürken, orta
riske sahip ülkemizde bu oran 100 binde
50-60’tır” diye konuştu.
MS’in, beyin, beyincik, omurilikte olu-
şan merkezi sinir sisteminin kronik bir
hastalığı olduğunu ifade den Prof. Dr. Yü-
ceyar; “Beyin komutlarının elektriksel
sinyal olarak aktarılmasında önemli rolü
olan sinir hücresi uzantısının etrafındaki
miyelin dediğimiz yağlı tabakanın hasar-
lanması söz konusudur. 20-40 yaş erişkin
bireylerde sıktır. Çocukluk çağı ve 50 yaş
üzerinde nadir olarak görülebilir. Kadın-
larda 3 kat daha fazla görülmektedir. Bi-
reylerde çok farklı seyredebilir. MS çok
yüzlü bir hastalıktır. Bir kısım hastaları-
mız tümmeslek gruplarını uzun süreli
sorunsuz veya küçük engellerle birlikte
sürdürebilirken; bir kısım hastamız ya-
şamı kısıtlı hale getiren engeller ile ya-
şamı sürdürmek zorunda
kalabilmektedir. Hastalık en sık olarak
atak ve ardından düzelmelerle başlangıç
gösterir. Beynin, beyinciğin etkilenme-
siyle el, kol, bacak ve gövdede uyuşma
karıncalanma gibi duyu bozuklukları, güç
kayıpları, felç durumu, çift görme, ko-
nuşma bozukluğu, dengesizlik; omurilik
etkilenmesiyle yürüme güçlükleri, bağır-
sak ve mesane bozuklukları görülebilir.
Hastalığın ileri dönemlerinde, bu yakın-
malar bir kısım hastada kalıcı hale gelip
yaşam kalitesinde ciddi bozukluklara yol
açabilir. Ne yazık ki hastalığın sık görül-
düğü kadın bireylerimizde eş kaybı ve
yaşam boyu sürekli aile desteğine ihtiyaç,
hastalığın bir başka sosyal boyutunu
oluşturur. Psikolojik stresin hastalığın te-
tikleyici faktörleri arasında yer aldığı
MS’de hastalığın tüm evrelerinde aile, iş
ve toplum hayatında psikolojik ve sosyal
desteğin önemi açıktır” dedi.
MS hastalığının erken tanı ve erken te-
davinin önemli olduğu hastalıkların ba-
şında geldiğini söyleyen Prof. Dr.
Yüceyar; “Genç erişkinde günler, haftalar
içinde başlayıp ardından kendiliğinden
düzelme eğilimi gösteren nörolojik du-
rumda MS akla gelmelidir. MS tedavisi
uzun soluklu bir tedavidir. Ataklarda atak
tedavisi, kalıcı yakınmalar oluştuğunda
semptomlara yönelik tedavi ve uzun sü-
reli hastalık seyrini değiştirici tedavi yak-
laşımları içermektedir. Her hasta ve her
hasta evresine göre tedavi şekillendirme
olanakları mevcuttur” diye konuştu.
AVRUPA STANDARDINDA TEŞHİS VE TEDAVİ
Prof. Dr. Yüceyar; “Ülkemizde nöroloji
alanında 1980’li yıllardan itibaren MS
konusunda gerek polikliniklerde özelleş-
miş alt birimlerin açıldığını, gerekse gö-
nüllük esasına dayanan MS
derneklerinin faaliyete geçmeye başladı-
ğını görüyoruz. Bugün Nöroloji Anabilim
Dalı Multiple Skleroz Polikliniğimiz, kli-
niğimizin de kurucusu rahmetli Prof Dr
Bedriye Kot tarafından kurulmuş ve ar-
dından değerli hocalarımız tarafından
aktif olarak yürütülmüş ülkemizdeki ilk
MS polikliniklerindendir. Bugün yaklaşık
yirmi yıla yakın süredir birlikte çalıştı-
ğım çalışma arkadaşım Prof. Dr. Özgül
Ekmekçi ve MS konusunda özelleşmiş
hemşirelerimiz; Hem. Yücel Boztürk,
Hem. Meltem Baklan ile MS Poliklini-
ği’nde üst düzeyde hizmet gerçekleştir-
mekteyiz. Pek çok hastamız ‘MS Ayaktan
Tedavi Birimi’mizde ve yataklı servisi-
mizde ayaktan veya yatarak gelişmiş te-
davi olanaklarından faydalanmaktadır.
Ege Üniversitesi MS Merkezimiz, ülke-
mizdeki belli merkezlerde olduğu gibi
tanı ve tedavi aşamasında Avrupa stan-
dartlarında hizmet vermektedir. Hasta-
nemiz bünyesinde fizik tedavi, psikiyatri,
üroloji ve diyetisyenlik birimlerimizden
hastalarımızın yakınmalarına yönelik
multidispliner yaklaşım sağlanmaktadır.
MS Merkezimiz bugüne kadar pek çok
faz araştırma kapsamında yeni geliştiri-
len ilaç çalışmalarına katılmıştır. Ame-
rika ve Avrupa’daki hastalarla eş zamanlı
olarak bu çalışmalara katılan hastaları-
mız çalışma ardından Türkiye’de ruhsat-
lanmadan ilacı kullanabilir hale
gelmişlerdir” dedi.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Prof. Dr. A.Nur Yüceyar; MS hastalığının bilinen ve bilinmeyen yönlerinden bahsetti
SOSYAL
DESTEK
İÇİN
İŞBİRLİĞİ
“G
G
enel
olarak ülke-
mizde ve ilimizde MS
hastalarımızın tanı ve
tedavi aşamasında gelişmiş ülkeler-
deki benzer olanaklardan yararlandı-
ğını söylenebilir” diyen Prof. Dr. Nur
Yüceyar; “Ancak hastalarımızın aynı
standartlarda sosyal destek aldığını
söylemek mümkün değildir. Ülke-
mizde gönüllük esasına dayanan MS
derneklerinde,
MS merkezleri-
mizde MS ailesi-
nin; yani
hasta-
hekim/hemşire -
aile üçgeninin
sağlıklı bir şe-
kilde etkileşimi
sağlanmaya çalı-
şılmaktadır. Ancak
hastalığın toplum
tarafından algılan-
ması ve sosyal desteğin sağlanması
konusunda devletin, belediyelerin,
sivil toplum örgütlerinin katkılarının
artması, biz MS ile yoğun çalışan he-
kimlerin dileklerindendir” dedi.
“Bu nedenle toplumun MS konu-
sunda farkındalığını arttırmak, en
güvenilir bilgileri anlaşılır düzeyde
topluma, MS’li birey ve ailesine ak-
tarmak için yapılan çalışmalar çok
değerlidir” diye konuşan Prof. Dr. Yü-
ceyar, şunları söyledi:
“Geçtiğimiz haftalarda Novartis fir-
ması, İzmir ve Türkiye MS dernek-
leri, sanatçılar Dolunay Soysert,
Özgür Ozan ve Ferdi Akarnur’un kat-
kılarıyla gerçekleşen ‘Gülümseten
Turne Projesi’ Dokuz Eylül Üniversi-
tesi İzmir Sabancı Kültür Merke-
zi’nde gerçekleştirildi. Toplantı, İzmir
MS Derneği Onursal Başkanı ve
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakül-
tesi Nöroloji Anabilim Dalı’ndan Prof.
Dr. Egemen İdiman, Ege Üniversitesi
Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim
Dalı’ndan şahsım ile İzmir MS Der-
neği Genel Sekreteri Nur Akkor’un ev
sahipliğinde gerçekleşti. Proje, MS’ li
hastalar, yakın çevreleri ve halk tara-
fından büyük ilgi ve beğeni ile karşı-
landı. Hastaların bir kısmı tekerlekli
sandalyeleri ile evlerinden transfer
edildiler. MS’li bireylerin yaşamla-
rında yüz yüze gelebilecekleri tıbbi
sorunlar, beslenmeden egzersize, iş
hayatından aileye, psikolojiden sos-
yal haklara kadar yaşamın çok çeşitli
alanlarında pek çok sorun konu-
sunda uzman görüş ve önerileri akta-
rıldı. MS ile ilgili merak edilen tüm
sorular yanıtlandı. Yaşama gülerek
bakma, sorunlarla baş edebilme yol-
ları sanatçıların yaptıkları skeçlerle
eğlenceli bir şekilde hastalara akta-
rıldı. Etkinlik ardından hastalardan
çok iyi geri bildirimler alındı.”
“Türkiye’de yaklaşık 40 bin MS’li
hasta olduğu düşünülüyor”
Ka em
16
MAYIS / HAZİRAN
2014
