19
kalenin doğu ve güneyine konumlanmıştır. Diğer pek çok Urartu kalesinde oldu-
ğu gibi Ayanis Kalesi örneğinde de Urartu devlet mimarlarının kale için yer seçi-
minde oldukça dikkatli davrandığı gözlenebilir: Dış kentin kale ile konumlanışı
ve kalenin dış kente hâkimiyeti ilk gözlenen coğrafi özelliktir. Bu coğrafi özelli-
ğin aslında güvenlik ve ekonomi (hayvancılık ve tarıma elverişlilik) gibi sebepler
ile oluştuğu hemen fark edilir. Nitekim bu alanlar, bugün, ekilebilir arazi olarak
kullanılmaktadır.
Prof. Dr. P. Zimansky ve Prof. Dr. E. Stone tarafından, Türk ve Amerikalı
öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilen Ayanis dış kentindeki çalışmalar sonu-
cu elde edilen en kapsamlı bilgiler, Güney Tepe ve Pınarbaşı isimleriyle bilinen iki
temel alandan sağlanmıştır. Adı geçen alanların kalenin doğusunda ve kuzey do-
ğusunda eğimli bir arazide olduğu göz önüne alınırsa konutların, özellikle Güney
Tepe’de, arazi teraslandırarak inşa edilmiş olması doğaldır. Nitekim kazı çalışma-
ları sırasında bu teraslar saptanmıştır. Dış kent ile ilgili söylenebilecek temel bir
özellik, konutlara ait mimariden sadece taş temel kalması ve kerpiç üst yapıya iliş-
kin herhangi bir kalıntı bulunmayışıdır. Arazinin eğimi nedeniyle kerpiç üst yapı
Resim 23
Ayanis dış kent mimarisi.
1...,28,29,30,31,32,33,34,35,36,37 39,40,41,42,43,44,45,46,47,48,...469