25
Doğum Sonrasında Anne ve Bebek Sağlığı
8. YENİDOĞANDA HASTALIK DURUMLARI
a. Yenidoğan sarılığı (Hiperbilirubinemi):
Yenidoğanda sarılık oldukça sık rastlanan bir durumdur.
Göz akından başlayan sarılık bilirubin düzeyleri
arttıkça gövdeye, bacaklara, el ve ayaklara yayılır. Tüm
yenidoğan bebekler yaşamın ilk günlerinden itibaren
sarılık gelişmesi yönünden yakından izlenmeli ve hatta
hastaneden taburculuk esnasında bir kez rutin kontrol
ile bebeğin sarılığının evde artıp artmayacağı konusunda
bir öngörü de aile ile paylaşılmalıdır. Ancak ne olursa
olsun
her yenidoğan bebek düşük riskli bile olsa
hastaneden taburcu olduktan sonra en geç 48 saat
içinde sarılık açısından kontrol edilmelidir.
Yenidoğanda fizyolojik (zarar vermeyen) sarılık 2-3. günde
başlar, 4-5. günde yükselip tekrar azalmaya başlar ve
mama ile beslenen bebekte 2 haftada, anne sütü alan
bebekte 3 haftada kaybolur. Bebeğin meme başlarından
aşağıya pek geçmez.
Bu tanımlamanın dışında kalacak şekilde; ilk 24-36 saatte
başlayan, hızlı yükselen ve uzayan sarılıklara patolojik
olabileceği ve bebeğe zarar verebileceği düşüncesi ile
yaklaşılır. Prematürelik, anne sütü ile beslenmeye geç
başlanması ve yetersiz beslenme, sıvı kaybı, diyabetik
anne bebeği olma gibi durumlarda sarılık riski artar.
Erkek bebekler daha sık sararırlar. Anneye doğumu
hızlandırıcı ilaçlı serum takılması ve epidural anestezi
uygulamaları sarılık görülme riskini arttırır.
Anne sütü sarılığı:
İlk günlerde yetersiz süt gelişi ile
ilişkilidir. Birinci haftadan sonra artmaya devam eden
geç anne sütü sarılığı ise anne sütündeki bazı maddelerin
