Page 9 - Kalem Gazetesi

ARKEOLOJİ

Ka em

9

EYLÜL

2013

C

m

Y

K SAYFA 9

i

zmir'in

kent merkezindeki

tarihi hazinesi Agora'da kaz-

dıkça yeni eserler gün ışığına çıkı-

yor. Çevresindeki binaların yıkılmasıyla

genişletilen kazı alanında yapılan yeni

kazılarda, Avrupa ve Anadolu'da üreti-

len, 17, 18 ve 19'uncu yüzyılda bu böl-

gede yaşayanların kullandığı seramik

tabak ve kaplar ortaya çıktı.

Bu konuda uzun yıllardır araştırmalar

yapan, EÜ Edebiyat Fakültesi Sanat Ta-

rihi Bölümü Türk İslam Sanatı Anabilim

Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sevinç Gök,

Osmanlı ve Avrupa seramikleri üzerin-

deki çalışmaları yürütüyor.

Ağustos ayında, yakıcı

güneşin altında,

toprağı nere-

deyse parmak-

ları ile

kazıyarak

araştırmala-

rını sürdüren

Doç. Dr. Gök, 17, 18

ve 19'uncu yüzyıla ait

Avrupa ülkelerinden

ithal edilen seramiklerin

bulunduğunu belirtti.

Doç. Dr. Gök, yaptığı inceleme-

lere göre, çıkartılan seramiklerin satış

amaçlı ya da levanten ailelerin evlerinde

kullandığı, Osmanlı döneminden kalma

malzemeler olduğunu belirlediklerini

söyledi. Doç. Dr. Gök, "17'inci yüzyılda

Agora bölgesinde özellikle yabancıların

yaşadığını, Türklerin ise Kadifekale

eteklerinde oturduklarını, daha sonra

sahil kesimine inmeye başladığını görü-

yoruz. Bu yüzyılın sonlarında bölgede

Türklerin yoğunlaştığı, levantenlerin ise

daha çok Alsancak ve Karşıyaka tara-

fında yaşadığını anlıyoruz. Sonuç olarak

çıkartılan seramikler ait oldukları dö-

nemde ya satış amaçlı ya da evlerde kul-

lanılıyordu. Şu anda yaptığımız

çalışmalarda Osmanlı dönemine ait se-

ramik malzemeler çıkartıyoruz. Ago-

ra'da bulunan mozaikli salon ve sol

tarafındaki seramiklerin tamamı Os-

manlı dönemine ait. Bölgeden ciddi sa-

yıda Osmanlı seramiği çıkıyor" dedi.

Yapılan kazılarda, görevli arkelogların

da desteğini aldığını dile getiren Doç. Dr.

Gök, çıkarılan seramiklerin bölgede ya-

şayan halk, sosyal yaşam, gelir düzeyi ve

yaşam standartları hakkında ciddi bilgi-

ler verdiğini ifade etti.

Çıkarılan seramikler arasında ilgisini

en çok çeken malzemelerin lazımlık ve

biberon olduğunu söyleyen Doç. Dr. Se-

vinç Gök şunları söyledi:

"Seramikte gördüğüm ilk örnekler ge-

nelde 19'uncu yüzyıla ait çanak, tabak

ve testi idi. Evliya Çelebi 19'uncu yüz-

yılda bölgeyi gezdiğinde 'Burada 200

tane kahvehane ve 20'yi aşkın meyhane

var' demişti. Yapılan kazılarda ortaya

çıkan seramikler bunu destekliyor. Böl-

gede çok sayıda lüle bulduk. Bu sayede

buranın bir ticaret bölgesi olduğunu an-

layabiliyoruz. Osmanlı döneminden

önce yaşayanlardan

kalan seramik malze-

meler, Osmanlı dö-

neminde de

devam ediyor.

Aynı za-

manda Ana-

dolu'dan bu

bölgeye gelmiş

çok önemli sera-

mikler de var. Çanak-

kale ve Kütahya'dan.

Özellikle 18'inci yüzyıl

seramik malzemesi çok

fazla. Eğer Agora bölgesinde çıkan

seramikleri anlamlandırırken romantik

olursak, Kütahya'dan gelen çok sayıda

tabakta kadın figürü olduğunu görebili-

riz. 18'inci yüzyılda rastladığımız bu

malzemelerin gelin olacak genç kızlara

verilen birer hediye olduğunu söyleyebi-

liriz. Bir tür ritüel gibi."

(DHA)

S

iirt

Çattepe

Höyük’te Ege Üniver-

sitesi Arkeoloji Bölü-

mü’nden Yrd. Doç. Dr.

Haluk Sağlamtimur baş-

kanlığında 2009 yılından

beri devam eden kazı çalış-

malarında çok önemli bul-

gulara rastlandı.

Ilısu Baraj sahası altın-

daki kalacak Çattepe Höyük'te kazı

çalışmaları yapan arkeologlar, Doğu

Roma İmparatorluğu’nun MS 4. yüz-

yılda doğuda yer alan son kalesini bu-

lurken, kazıda MS 5. yüzyıldan kalma

tarihi eserler de çıkarıldı.

Tarihe ışık tutacak kazılarda Roma

kalesinin varlığını gösteren bulgulara

rastlandığını ifade eden Yrd. Doç. Dr.

Sağlamtimur, “2002 yılında Siirt’te

Türbe Höyük’te başlatılan kazı çalış-

maları ile Mezopotamya uygarlığının

ilk liman kenti bulunmuştu. 2007 yı-

lında Başur Höyük’te başlatılan çalış-

malarda ise MÖ 7. yüzyıldan kalma

ilk oyun seti ve yerleşim alanına rast-

ladık. 2009 yılında Çattepe Höyük'te

başlattığımız çalışmalarda ise Doğu

Roma İmparatorluğu’nun MS 4. yüz-

yılda doğuda yaptığı kale bulundu.

Kazı çalışmalarıyla kale gün

yüzüne çıktı. Kale 4. yüz-

yılda höyüğün etrafında ya-

pılmış. Yapılan kazı

çalışmalarında ortaya çıkan

bu kale, Roma'nın doğudaki

son kalesi. Yani Siirt, Roma

İmparatorluğu’nun bittiği,

doğu sınırının son bulduğu

bir noktada yer alıyor.

Roma kalesinin büyük ve kalın duvar-

ları höyüğün içindekileri tahrip

etmiş. Kalenin içindeki höyükte yaptı-

ğımız kazıda ise MÖ 4. ile 5. yüzyıldan

kalma tarihi eserler çıkarıldı” dedi.

EN ESKİ YERLEŞİM YERİ

Siirt’in Anadolu ve Mezopotamya uy-

garlıklarının kesiştiği noktada yer aldı-

ğını ifade eden Siirt Valisi Ahmet

Aydın, "Yapılan kazılarda 12 ile 13 bin

yıl öncesine dayanan ilk yerleşim biri-

minin burada olduğu tespit edilmiştir.

Bu insanlık tarihinde çok önemli bir

olaydır, ilk liman kenti yapılan kazıda

ortaya çıktı. İlk oyun seti yine Siirt’te

çıkarıldı. Çattepe Höyük'te yapılan son

kazılarda ise Roma İmparatorluğu'nun

doğuda yer alan son kalesi yine Siirt’te

ortaya çıktı” diye konuştu.

(İHA)

Roma İmparatorluğu’nun

doğudaki son kalesi bulundu

İzmir'de, çevresindeki

binaların

kamulaştırılıp

yıkılmasıyla

alanı genişleyen,

kent

merkezindeki

antik ören

yeri Agora'da

yapılan

yeni kazılarda,

Osmanlı döneminden

kalma seramik

eserlere de rastlandı

Yrd. Doç. Dr. Haluk

Sağlamtimur

Doç. Dr.

Sevinç Gök

Agora’da Osmanlı seramikleri