64
Çoraplar ayağa giyilen, çeşitli
iplerden örülmüş giyeceklerdir. Çok
eskilerden beri elde örüldüğü gibi
16. yy’ın ikinci yarısından itibaren
makinelerde de üretilmektedir. Örgü
malzemesi olarak pamuk, yün, kıl, tif-
tik, ipek, sentetik iplikler ve bunların
karışımı kullanılmaktadır.
Halk kültürü yaratmaları olan el
örgüsü köylü çorapları, ihtiyaçtan
doğmuştur. Anadolu ve Balkanlarda
geleneksel giysilerin kullanıldığı giysi
çevrelerinde çorap örme geleneği
kırsal kesimde hala yoğun olarak sür-
dürülmektedir. Geleneksel ortamda,
örgü teknikleri, motif ve renk kullanı-
mıyla maddi kültürel değerinin yanı
sıra toplumsal iletişim bağlamında
motif, renk ve tasarımının sunduğu
sembolik mesajlar çorapların somut
olmayan kültürel değer olarak öne-
mini daha da arttırmaktadır. Ancak
günün değişen yaşam koşulları ve
sanayi devrimi ile birlikte teknoloji-
nin getirdiği ekonomik kolaylıkların
etkisi ile köyden kente göç sürecinde
el işi çorap üretimi önemini yitirmiş-
tir. Bu nedenle, zamanının bu zengin
kültür ürünleri, diğer bir değişle
folklorik giyim parçaları, günümüz-
de ayaklar yerine sandıkları süsler
olmuştur.
Köylü çoraplarını ;
1-Doğal renkli çoraplar(Hayvanın
tüyünün kendi renginden)
-Ak çoraplar
-Kara çoraplar
-Kahverengi çoraplar
2-Alaca çoraplar
3-Kınalı çoraplar
4-Nakışlı çoraplar
5-Tüylü çoraplar olarak gruplan-
dırabiliriz.
Ayrıca yapımında kullanılan mal-
zemeye göre de;
1- Yün çoraplar
2-İplik çoraplar
3-İpek Çoraplar
4-Kıl çoraplar
5-Karışık çoraplar olarak da sınıf-
lamak mümkündür.
Anadolu ve Balkanlar’daki çorap-
lar üzerine yaptığımız araştırmalarda
renk ve motif kullanma açısından
şaşırtan bir benzerlik gördük. Buna
karşın yaptığımız görüşmelerde, ço-
rapların gizli dili konusunda farklılık-
lar olduğunu, benzer motiflerin farklı
mesajlar verdiğini tespit ettik. Örne-
ğin; Anadolu Sinop ili köylerinde bir
El emeği köylü
çoraplarının dili
Öğr. Gör. Abdurrahim KARADEMİR
Ege Üniversitesi
Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı
Türk Halk Oyunları Bölümü
MAKALE
