70
71
GÜZ 2014
okuldan mezun. Görüldüğü üzere
okullaşma oranları oldukça düşük,
okullaşan engelli bireylerin ise çok
küçük bir kısmı ancak yükseköğreni-
mi tamamlayarak nitelikli bir istihdam
olanağına kavuşabilmektedir. Eğitim-
deki oranların bu olumsuz durumuna
bir de eğitim kurumlarındaki en başta
fiziksel mekanların uygunsuzluğu ve
olumsuz tutumlar eklenince yükse-
köğrenimde okul bırakma oranları
diğer öğrencilere göre çok daha fazla
(6 kat) olabilmektedir.
Engelsiz Ege Birimi
Yükseköğrenimde karşılaşı-
lan bu sorunları aşmak üzere Ege
Üniversitesi’nde Engelsiz Ege Birimi
kurulmuştur. Engelli bireylere henüz
tercih aşamasındayken danışmanlık
hizmeti sunma ile başlayan birim iş-
levleri, bireyin gereksinimlerini sapta-
ma, öğrenmesini etkileme boyutunu
değerlendirme ve engelleri ortadan
kaldırmak üzere kurum için iş birliğini
kurma görevini üstlenmiştir. Engelsiz
Ege Biriminin çalışma alanları kampüs
fiziksel yapı erişilebilirliğini değer-
lendirme, engelli öğrenciye uygun
öğrenim ortamı oluşturma (sınavlar,
asistan hizmeti, okuma kaynakları),
engelli öğrencilerin sosyal yaşama
entegrasyonu, engelli öğrencilerin
kişisel gelişim planı oluşturmalarına
katkı, engellilikle ilgili farkındalık eği-
timleri, öğrencileri burs ve psikolojik
destek olanaklarına yönlendirme ve
engellilikle ilgili akademik çalışmalar-
dır. Ege Üniversitesinde 2009, 2011 ve
2014 yıllarında merkez kampüste 73
binanın engelli bireyler için uygun-
luğu değerlendirilmiş ve tuvalet,
rampa ve asansör başta olmak üzere
gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi
için ilgili birimlere bilgi aktarılmıştır.
Merkez kütüphanede oluşturulan
sesli kitap okuma birimi sayesinde
görme engelli öğrenciler için sesli
kitap okuması yapılmıştır. Halen 90’ın
üzerinde sesli kitap kullanımdadır.
Engelsiz Ege Birimi’nin çalışmalarının
her bir fakülte-yüksekokul ve meslek
yüksekokulu ile idari birimlerde
etkin biçimde sürdürülebilmesi için
rektörümüz Prof. Dr. Candeğer Yılmaz
tarafından 2014 yılı başında Engelsiz
Ege Danışma Komisyonları oluşturul-
muştur. 2014 yılı boyunca Ege Meslek
Yüksek Okulu, Yabancı Diller Yüksek
Okulu, Tıp Fakültesi ve Diş Hekimliği
Fakültesinde toplantılar yapılmıştır.
Toplantıların diğer okullarda da yapıl-
ması planlanmıştır.
2014 yılından itibaren Ege Üni-
versitesi Televizyonu’nda yapılan bir
programda üniversitemizde engelli-
likle ilgili yapılan çalışmalar ve önemli
konular işlenmektedir.
Engelsiz Ege Birimi eğitim
hakkından yararlanma için yürüt-
tüğü çalışmalarını ve deneyimlerini
kurum dışı ile de paylaşmaktadır. Türk
Üniversitelerinde Engelli Öğrenci
Danışmanları İletişim Platformu (En-
gelsiz Üniversiteler Platformu), İzmir
Üniversiteleri Platformu, YÖK Özürlü
Öğrenci Komisyonu, İzmir Kent
Konseyi Engelli Meclisi ve İzmir İl Milli
EğitimMüdürlüğü başlıca iş birliği
içinde olduğumuz paydaşlardır.
Ege Üniversitesi ve Sağlık Hakkı
Ege Üniversitesi hem donanımlı
hastanesi hem de Engelli Çocuk-
lar Rehabilitasyon ve Eğitim Parkı
Uygulama ve Araştırma Merkezi ile
engelli bireylerin sağlık hakkından
yararlanması konusunda da fark
yaratmaktadır.
Engelli Çocuklar Rehabilitasyon ve
EğitimParkı Uygulama ve Araştır-
maMerkezi
Ege Üniversitesi Engelli Çocuklar
Rehabilitasyon ve Eğitim Parkı Araştır-
ma Uygulama Merkezi Nisan 2010’da
kurulmuş olup, başta nörolojik ve or-
topedik engelli hastalar olmak üzere,
pek çok hastalık grubundan engelli
çocuklara tedavi hizmeti vermektedir.
Merkezimizde müdür (Prof. Dr. Yeşim
Kirazlı), iki müdür yardımcısı, sekreter,
psikolog, üç fizyoterapist, fizyoterapi
teknikeri ve yardımcı personel görev
yapmaktadır.
Merkezimize müracaat eden has-
talar merkez Müdür Yardımcıları Prof.
Dr. Kazım Çapacı ve Doç. Dr. Funda
Çalış tarafından düzenli olarak mua-
yene edilmekte ve tedavileri plan-
lanmaktadır. Çocuklar, hastalıklarına
özgü muayene ve izlem formlarıyla
izlenmektedir. Ayda bir kez yapılan
FTR-Ortopedi Konseyi sırasında fizik
tedavi ve rehabilitasyon ile ortope-
di uzmanlarının ortak muayene ve
kararları doğrultusunda tedavileri
yönlendirilmektedir. Rehabilitasyon
sırasında hastanın hidroterapi ve
elektroterapi de dahil olmak üzere
gerekli fizik tedavisi yapılmakta, ge-
rektiğinde yardımcı cihazları planlan-
maktadır.
Hastaların uygun rehabilitasyon
programlarının yanı sıra değişik
aktivitelere katılma şansları da
bulunmaktadır. İş uğraşı programı,
müzik, seramik, bahçe, balık, Boccia
aktiviteleri bunlar arasındadır. Bu
aktiviteler sırasında üniversitemizin
değişik merkezleri (Atatürk Sağlık
Hizmetleri MYO Çocuk Gelişimi,
Konservatuvar, Botanik Bahçesi
Herbaryum Araştırma Uygulama Mer-
kezi, Sualtı Araştırma ve Uygulama
Merkezi, EÜ Konservatuvarı)’nın katkı
ve desteklerinden yararlanılmaktadır.
Bu kapsamda düzenli olarak müzik,
resim, ebru, seramik çalışmaları yapıl-
makta, çocuklar oluşturulan bitki ve
balık havuzunda zaman geçirmekte,
fanuslarda balıklarıyla ilgilenmekte,
bahçeye çiçek dikmektedirler. İzmir
Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle
Boccia engelli sporcu çalışmaları da
merkezimizde yürütülmektedir. Yılda
birkaç kez düzenlenen şenliklerde
engelli çocuklar müzik, dans göste-
rileri yapmakta, etkinlikler sırasında
ürettikleri eserler sergilenmektedir.
Aynı zamanda Ege Üniversitesi
Engelsiz Ege Birimi’nin danışma ko-
misyonlarından biri olan merkezimiz
Atatürk Sağlık Hizmetleri MYO Çocuk
Gelişimi’nin uygulama alanı olarak da
faaliyet göstermekte, bölüm öğrenci-
leri merkezimizde staj yapmaktadır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana-
bilimDalı
Hastanemiz Fizik Tedavi ve
Rehabilitasyon Anabilim Dalımızda
afazi (konuşamama) tanı ve tedavisi,
iş uğraşı tedavisi, vestibüler rehabili-
tasyon, bilişsel rehabilitasyon, yutma
bozukluğu tanı ve tedavisi, lenfödem
tedavisi hizmeti verilmektedir.
• Afazi tanı ve tedavisi: İnme ve
kafa travması gibi beyni etkileyen
birtakım sağlık problemlerinde
ortaya çıkan sakatlıklardan biri de
konuşma bozukluğudur. Konuşma
bozukluğu sadece kişinin günlük
yaşam aktivitelerini etkilemekle kal-
maz, aynı zamanda anlama yetisinin
bozulması ile yürüme bozukluğu
(felç) gibi diğer özürlülük neden-
lerinin tedavisini de güçleştirmek-
tedir. Bu nedenle bu bozuklukların
tedavisi oldukça önemlidir. Beyin
hastalıkları ve travmalarında ortaya
çıkan konuşma bozukluklarının en
önemli tipi “afazi” adıyla bilinmekte-
dir. Bu tedavinin yapılabilmesi için
öncelikle dilin ve konuşmanın çok
ayrıntılı incelenmesi gerekmekte,
çıkan sonuçlara göre tedavi düzenle-
mesi yapılmaktadır. Kliniğimizce ge-
liştirilen “Ege Afazi Testi” bu amaçla
geliştirilmiş, uluslararası platformda
kabul görmüş ve yayımlanmış bir in-
celeme testidir. Afazi tanı ve tedavisi
2004 yılından bu yana kliniğimizde
aktif olarak yürütülmekte, 500’den
fazla hastaya hizmet vermiş bulun-
maktadır.
• İş Uğraşı Tedavi
Birimi: Birim tarafın-
dan yürütülen iş uğ-
raşı tedavisi, kişinin
hastalıklarına bağlı
bozulan yetenekle-
rini ortaya çıkarmak,
geliştirmek ve kişinin
bu yeteneklerini
günlük yaşamında
kullanılmasını öğret-
mek için uygulanan
amaca yönelik hare-
ketlerdir.
• Vestibüler Rehabilitasyon: Vesti-
büler rehabilitasyon laboratuvarında
yürütülen faaliyetler ile kulaktaki
denge organı, beyin ve propiyoseptif
sistemde oluşan bozukluk sonucu
oluşan baş dönmesi, sersemlik ve
denge bozuklukların azaltılması,
kişinin kendini güvende hissetmesi,
günlük aktif yaşama katılmada sıkıntı
yaşamaması, düşme ve yaralanma-
ların engellenmesi ve toplumdan
soyutlanarak psikolojik rahatsızlıklar-
dan uzaklaşması amaçlanmaktadır.
Bilişsel (kognitif) rehabilitasyonda
hastalarda hastalıklarına bağlı gelişen
dikkat, bellek, algı, hesaplama, yöne-
lim, yapılandırma, muhakeme etme,
görsel-mekansal algılama alanında
bozukluklarını saptayarak kişiye özgü
bilgisayar destekli kognitif egzersizler
verilmektedir.
• Yutma Tanı ve Tedavi Laboratu-
varı: Yutma güçlüğü nedeniyle farklı
bölümlere başvuran hastalara tanı ve
tedavi olanaklarını sunmaya çalışılan
laboratuarda yer alan cihaz ülkemiz-
de sadece üniversitemizde yer almak-
ta ve solunum, dil kas gücü, akustik
sinyal, dil kas yüzeyel EMG’si, mano-
metri ve endoskopi ile değerlendirme
olanağı vardır. Hastalar; Fiziksel Tıp ve
Rehabilitasyon, KBB, Nöroloji ve Gast-
roenteroloji AD üyelerinin yer aldığı
bir ekiple birlikte değerlendirilmek-
tedir. Farklı nedenlerle ortaya çıkmış
olan yutma güçlüğü sorunu, verilen
rehabilitasyon programı ile ortadan
kaldırılmaya çalışılmaktadır. Rehabi-
litasyon programı sonrası hastalarda
belirgin düzelme ile yutma bozuk-
luğu engelinin ortadan kaldırılması
mümkün olabilmektedir. Ülkemizde
bu derece organize bir “Yutma Tanı
ve Tedavi Laboratuvarı” olmadığı ve
“Yutma Rehabilitasyonu” çok az mer-
kezde yapılabildiği için üniversitemiz
pek çok farklı coğrafi bölgeden hasta
sevki almaya devam etmektedir.
• LenfödemMerkezi: Merkezde
oldukça yüksek sayıda hasta için
lenfödem tanı ve tedavi hizmeti
yapılmaktadır. Lenfödem; gerek do-
ğuştan gerekse hastalık ve tedavilere
ikincil ortaya çıkabilen önemli bir
komplikasyondur. Medikal onkoloji,
radyasyon onkolojisi, genel cerrahi,
plastik cerrahi bölümlerinin de ekipte
yer alması hasta memnuniyetini
arttırmaktadır. Bu sorunun, hastanın
günlük yaşam aktivitelerini ve kalite-
sini etkilemesi, ek komplikasyonlara
neden olması nedeniyle önem arz
etmektedir. Özellikle kanser hasta-
lığının kendisi veya tedavisi sonucu
gelişen lenfödem, merkezin hasta
çoğunluğunu oluşturmaktadır. Ancak
doğuştan olan lenfödem nedeniyle
de pek çok bebek ve çocuk hasta
bu merkeze sevk edilmektedir. Bu
hastalar için uygulanan farklı tedavi
programları ile tedavi başarısının
oldukça yüksek olduğu ve 2000’e ya-
kın hasta arşivi ile de dünyanın sayılı
merkezlerinden olduğu söylenebilir.
Lenfödem hastaları için hazırlanan
bilgilendirme kitapçığı ve onlara özel
hazırlanan egzersiz grup terapileri de
oldukça rağbet görmektedir.
60 yıllık köklü bir geçmişi olan Ege
Üniversitesi diğer alanlarda olduğu
gibi engellilik konusunda yürüttüğü
çalışmalar ile farkını ortaya kaymakta-
dır. Duygu temelli bir yaklaşım yerine
gereksinimi olan bireylerin hakların-
dan yararlanması anlayışının hakim
olduğu kurumumuzda yürütülen
çalışmalar diğer üniversitelere örnek
olacak niteliktedir.
