66
67
YAZ 2013
Ömrünü kütüphaneciliğe
adamış bir isim:
Ahmet Gürlek
Milli Kütüphane’nin Müdürü
Ahmet Gürlek, genç denecek bir yaşta
kalbine yenik düştü. Beklenmedik bir
anda aramızdan ayrıldı. Geride büyük
bir boşluk bıraktı. Yeri asla doldurula-
mayacak bu çalışkan ve özverili insanın
arkasından bu yazıyı yazmak da bana
düştü. Üzgünüm. Odasına her uğradı-
ğımda bu çalışkan insanı işinin başında
görürdüm. Sessiz, sakin kendisini işine
vermiş olmanın rahatlığı içinde…Bir iki
güne kadar ameliyat olacağını söyledi.
Ne yazık ki masadan kalkamadı. Bizleri
yasa boğarak gitti.
Ahmet Gürlek, İzmir’de kütüpha-
neciliğin öncülerinden biriydi. Büyük
ve titiz bir araştırmacıydı. Üretken bir
yazardı. Şiirle de ilgisi vardı. Yıllar-
dan beri de İzmir’in göz bebeği Milli
Kütüphane’nin Müdürlüğünü yürütü-
yordu. Kütüphaneyi, kuruluşuna temel
olan anlayış ve zihniyetle yönetti. Bu
“millî” kuruluşu hep yüceltti, ayakta
kalmasını sağladı. Onun yüz yaşına
ulaşması hepimiz için büyük bir onur-
du. Bu onurlu günü anmak, kutlamak
için hiçbir özveriden geri kalmadı.
Kısacası kütüphanenin adına layık
tören , kongre ve etkinliklere imza attı.
Kendisine, İzmir Türk Ocağı’nın kitap-
larının Karataş’taki EğitimMüzesi’nde
bulunduğunu söylediğim zaman
hemen gidip bu kitapları gördü.
Milli Kütüphane’nin mimarı Tahsin
Sermet’in torununu bulmak ve onunla
söyleşi yapmak için elinden ne geliyor-
sa yaptı. Kütüphanenin kuruluşunun
100. yılında yapılan kongrenin bildirile-
rinin basılmasını sağlamak için bütün
hazırlıkları yaptı ve bunları baskıya
hazır duruma getirdi.Hazırlıkları epey-
ce geriye giden ve Millî Kütüphane
ile ilgili anıları bir araya toplayan “100.
Yılda Millî Kütüphane”nin editörlüğü-
nü yaptı. Ortaya Millî Kütüphane’yi her
bakımdan tanıtan anıtsal bir eser çıktı.
Ahmet Gürlek, 1946 yılında
Develi’de doğdu. Babası müderris
Halil Efendi, annesi Karamanlı Ali
Efendi’nin kızı Pakize Hanım’dır. İlk ve
orta öğrenimini burada tamamladı. Dil
ve Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüp-
hanecilik Bölümü’ne devam ederek
burayı 1969 yılında bitirdi. Kütüpha-
necilik dışında Sanat Tarihi, Fars Dili
ve Edebiyatı, Fransız Dili ve Edebiyatı
Bölümlerinden dersler aldı. Ayrıca iki
yıllık formasyon dersleri de aldı. Anka-
ra Seyranbağları İlkokulu ve Dikmen
Ortaokulu’nda görev yaptı. 1970-71
yıllarında yedek subaylığını tamam-
ladıktan sonra Ege Üniversitesi’ne
kütüphaneci olarak atandı.Sırasıyla Diş
Hekimliği Fakültesi, İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi, İktisat Fakültesi ve
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İda-
ri Bilimler Fakültesi’nde kütüphaneci,
şef, müdür sekreter olarak görev yaptı.
Ege Üniversitesi’nde görevli
olduğu yıllarda Rektörlüğe bağlı
kütüphanenin dışında her fakültenin
bölümlerinde de ayrı ayrı kütüphane-
ler bulunuyordu. Gürlek’in üç arkadaşı
ile hazırladığı raporların kütüphane-
lerin birleştirilmesi ve yeni bir binanın
yapılarak çağdaş bir kütüphanenin
kurulmasına büyük katkısı oldu.
Dokuz Eylül Üniversitesi’nin
kuruluş aşamasında da yönetici olarak
çalıştı. Kütüphanede çalışanlar için
hizmet içi kursu düzenledi. Kendisi
de burada görev aldı. Bunun yanın-
da İzmir Namık Kemal Lisesi ve Buca
Ortaokulu’nda Edebiyat ve Sanat Tarihi
dersleri okuttu.
1987’de Kültür Bakanlığı’na
atanarak İzmir Atatürk İl Halk
Kütüphanesi’nde görevlendirildi.
İzmir’e yakışır bir halk kütüphanesi
kazandırmak için çalıştı. Binanın
onarımını gerçekleştirdi. Gereksini-
mi duyulan yeni bölümleri hizmete
açtı. Bu bölümlerden Atatürk Sanat
Galerisi’nde TÜRKSOY (Türki Cumhu-
riyetleri) ressamlarının katıldığı resim
sergisini hazırladı. (28 Haziran – 4
Temmuz 2000). Kütüphaneye Atatürk
Sanat Galerisi, Yabancı Diller Bölümü,
İzmir Kitaplığı gibi yeni bölümler ka-
zandırdı (21.6.2001). Çevresinin katkı-
larını sağlayarak üstün çalışmalarından
dolayı Kültür Bakanlığı’nca takdirname
ve teşekkürle ödüllendirildi, örnek
gösterildi.
Ahmet Gürlek,1995’te İstanbul’da
toplanan IFLA (Uluslararası
Kütüphanecilik Dernekleri
Federasyonu) Genel Kurulu’na İzmir
delegesi olarak katıldı. Bu nedenle
dönemin Kültür Bakanı İsmail Cem
tarafından kendisine teşekkür belgesi
verildi. 2001 yılında İzmir Kültür
Müdürlüğü Yardımcılığına atandı.
İzmir’de çeşitli kültürel etkinliklerin
hazırlanmasında önemli rol oynadı.
Çeşitli eserlerin yayımlanmasına
katkıda bulundu. 2003 yılında
emekliye ayrıldı.
2004 yılında İzmir Millî
Kütüphanesi’ne müdür olarak atandı.
Sirel Ekşi’nin deyimiyle “ Bilgi Denizinin
Kaptanı” oldu. Kütüphanenin daha ileri
bir düzeye gelmesi için bütün gücüyle
çalıştı. Hürriyet Gazetesi’nin kurduğu
bir jüri tarafından Türkiye’nin en iyi on
kütüphanesi tarafından yedinci sırada
yer almasını sağladı. Bu Millî Kütüpha-
ne için onur verici bir ödül oldu.
Millî Kütüphane Sineması’nın
(Elhamra) Kültür Bakanlığı’na kiralana-
rak İzmir Devlet Opera ve Balesi’nin
kurulmasında Gürlek’in önemli kat-
kıları oldu. O dönemde İzmir Senfoni
Derneği tarafından kurulan İzmir
Kültür ve Sanat Kurulu’nda Türk Kütüp-
haneciler Derneği İzmir Şubesi Başkanı
olarak yer aldı. Operanın kurulmasında
kamuoyu oluşturulmasını sağladı. 41
yıla varan meslek yaşamında bir ara
başkanlığını yaptığı Türk Kütüphane-
ciler Derneği İzmir Şubesi tarafından
“Türk Kütüphaneceliliğine Yaptığı
Katkılardan Dolayı” takdir belgesiyle
onurlandırıldı.
Ahmet Gürlek, daha başka kurum
ve kuruluşlarca da ödüllendirildi. Ege
Üniversitesi’nin düzenlediği“Ege Kitap
Günleri”, İzmir Teknoloji Enstitüsü
Rentörlüğü’nün“Atatürk’ü Anma Tören-
leri”, Kayseri Erciyes Fikir ve Sanat Dergi-
si 25.Yılı, Develi Belediye Başkanlığı’nın
düzenlediği“BütünYönleriyle Bilgi
Şöleni”(2002), İl Kültür Müdürlüğü’nün”
Kütüphane Etkinlikleri”vb. bütün bu
çalışmaları ödüle değer görüldü. Develi
Belediye Başkanlığı’nın Develi kültürü-
ne yaptığı katkılardan dolayı teşekkür
belgesiyle onurlandırıldı (2009). Gediz
Üniversitesi, İzmir Kültür ve Sanat Vakfı
(İKSEV) ve Belediyesi’nin katılım ve kat-
kılarından dolayı teşekkür belgelerini
de bunlara ekleyebiliriz.
Ahmet Gürlek yazı yaşamına
üniversite yıllarında arkadaşlarıyla
çıkardığı “Çağrı” adlı gazete ile başladı.
Daha pek çok süreli yayınlarda yazıları
yer aldı. Kütüphanecilik, Kütüphane
Dünyası, Türk Kütüphaneciliği Erciyes,
TurizmMagazin, İzmir Kent Kültürü,
İzmir Tarih Toplum Dergisi, Ankara’da
Develi, Batısöz, Egeden dergilerinde
yazılarına yer verildi. Seyrani, Demok-
rat İzmir, Yeni Asır, Rapor, Yeni Ekonomi
Çağdaş Develi, İzmir gazeteleri de
onun yazılarını yayınladı. Kimi zaman
yazılarında Ahmet Kemal takma adını
kullandı. İzmir’de yayınlanan Demok-
rat İzmir, Yeni Asır gazetelerinde
arşivist, gece sekreteri, muhabir olarak
görev yaptı. Rapor gazetesinde “İş
Adamının Kütüphanesi” başlığı altında
kitap eleştirileri yazdı.. Türk Kütüpha-
neciler Derneği İzmir Şubesi adına Kü-
tüphane Dünyası adlı dergiyi yayınladı.
Haftalık Çağdaş Develi Gazetesi,Yeni
Ufuk ve aylık yayımlanan İzmir gaze-
tesinde yazarlığını son yıllara kadar
sürdürdü.
Ahmet Gürlek, İzmir Develiler
Kültür ve Dayanışma Derneği’nin
kurucusuydu. Ege Bölgesi Kayserililer
Derneği’nin de yönetim kurulu üyesiy-
di. Türk Kütüphaneciler Derneği İzmir
Şubesi’nin de üyesiydi. Çeşitli panel,
söyleşi ve konferanslara katıldı. Çeşitli
ülkelere geziler yaptı. 2007 ‘de Güney
Fransa’daki kütüphaneleri tanımak için
yaptığı gezi önemlidir. Gürlek, her za-
man memleketine, doğduğu toprakla-
ra yoğun bir ilgi duydu. Ülkesini, kültür,
tarih, coğrafya ve insanını tanıtmak
için yoğun bir çaba harcadı. Bu konuda
ciltler dolusu kitap yazdı. Develi’nin
şiirini, şair ve yazarlarını bize o tanıttı.
Yörenin mutfak kültürünü, Develi
Evleri’ni vb. bize tanıtan o oldu.
Bu kadar yoğun bir çalışma düzeni
içinde olan Ahmet Gürlek, 30 Mart
2014 akşamı aramızdan ayrıldı. 2 Mayıs
günü de Narlıdere’de toprağa verildi.
Kederli ailesine başsağlığı dileriz.
Millî Kütüphane Vakfı Başkanı
Ulvi Puğ, Gürlek’in İzmir’in kültür ve
kütüphane hayatına büyük katkılarda
bulunduğunu belirterek “ölümü bizi
ve sevenlerini son derece üzdü... Millî
Kütüphane yaşadıkça onun ismi de
yaşayacak “ dedi.
(Cumhuriyet 3 Mayıs 2014).
Ahmet Gürlek’in ölümü üzerine, oğlu Gökhan Gür-
lek, babasının 50 yıllık meslek hayatını anlatan kitabı için
Mart ayında yazıp teslim ettiği yazısından belirli bölüm-
leri duygularını paylaşmak üzere bize gönderdi:
“Babamın üzerinde çalıştığı 50 yıllık meslek hayatını anla-
tan kendi kitabı için 14 mart 2014 günü yazıp kendisine teslim
ettiğim yazımın belirli bölümlerini Sayın Zeki Arıkan Hocam
aracılığıyla sizinle paylaşmak istiyorum.
“İnsanın babasını anlatması ne kadar zormuş. “Anlatılmaz
yaşanır” diye bir söz var aslında bana göre tamamen babam
için söylenebilir. Ahmet Gürlek benim anlatılmaz yaşanırım...
…İyi günler gibi hayatımızdaki üzücü günleri de yaşadık
hep beraber. Sevdiklerimizi kaybettik, yeni canlar kazandık
ailemize, sevgiyi, paylaşımı, üzüntüyü, sıkıntıyı, siniri, şefkati
yaşadık büyük bir aile olarak. Ender kızgınlığıyla ama çoğu za-
man sakinliği ve olumlu duruşuyla bütün sorunlarımızın çözü-
münde annem, hayat arkadaşı Nurten Gürlek ile birlikte büyük
bir güç oldu benim babam…
…Hayatı, farketmeden bir erkek çocuk olarak ondan öğ-
rendim ve halen de öğrenmeye devam ediyorum. Her anında
dürüst olmayı, iyi niyetliliği, çağdaş düşünceyi, merhameti,
sevdiğine bağlılığı, çalışmanın önünde sonunda başarı getire-
ceğini, ailenin değerini, kendin için Allah sevgisini öğretti bana.
Yeni yeni farkına vardığım güzel duygu ve duruşları kazandığı-
mı hissediyorum babamdan…
…Babacığım seninle gurur duyuyorum ve senin de benim-
le gurur duymanı sağlamak için hayatım boyunca öğrettikle-
rinle yürüyeceğim.”
Seni çok seven oğlun
Gökhan Gürlek
