4
5
YAZ 2013
Yaşam öykünüzde gazetecilik
önemli bir dönemi kapsıyor onun
için biz de gazetecilikle ilgili başla-
mak istedik. Deneyimlerinize daya-
narak gazetecinin bağımsızlığı ve
tarafsızlığı ile ilgili düşüncelerinizi
alabilir miyiz?
Ben gazeteciliğe başladığım za-
man büyük patronların, holdinglerin
etkisi yoktu. Gazeteler holdinglerin
değildi. Gazetecilikten yetişme gaze-
te sahipleriydi, yani bütün basında
onlar vardı. Necmettin Sadak, Hüse-
yin Cahit, Ahmet Emin, Falih Rıfkı, Ali
Naci hepsi gazetecilikten gelmeydi.
Bunların büyük sermayesi yoktu.
Kendileri de gazeteci olduğu için bize
pek müdahale etmezlerdi. Zaman
zaman bunlar iktidarla iyi ilişkiler ku-
rarlardı. Adnan Bey (Adnan Mende-
res) bunları yemeğe çağırırdı, bunları
etkilerdi; gazeteye gelirlerdi, “Aman
çocuklar Adnan Bey’in aleyhinde yazı
istemiyorum”derlerdi. Ama bütün
muhabir kadrosu, bütün yazı işleri
kadrosu, köşe yazarları yine bildikle-
rini okurlardı. Ve onlar çok mahcup
olurlardı iktidara karşı ama bir şey
yapamazlardı. Bir süre sonra da
vazgeçerlerdi. Biz böyle bir dönem-
de yetiştik. Ben hatırlıyorum Kazım
Şinasi –patron- Ankara’dan döndü-
ğü zaman, “Aman Hıfzı bak dikkat
et, gazeteye iktidarın aleyhine yazı
koymayacaksın.”Ahmet Emin –Vatan
gazetesinin sahibi- o da aynı şeyleri
söylerdi, orada çalışan arkadaşlarım
vardı. Kimse takmadı, ama ondan
sonra basın büyük sermayeyi buldu,
holdinglerin eline geçti. Holding
sahiplerinin başka alanlarda işleri var;
ihale işleri, inşaat işleri, finans işleri...
Büyük finans kapitali işin içine girdi.
Onlar girince gazete sahipleri değişti.
Bu değişimin, sistemdeki
dönüşümün bir daha geri dönüşü
olmadı galiba...
Hayır olmadı, olmayacak. Şimdi
sosyal medya var, başka bir özgür-
lük o. Yani sosyal medya özgür bir
medya ve buna karşı ne kadar baskı
yapılırsa yapılsın sosyal medya bu-
nun yeni yollarını bulup, kurtulacak.
Kurtuluyor, onu görüyoruz. Oysa
basının, yani medyanın bir bölümü
etki altında kalıyor ama yeni araçlar
çıkıyor, yeni iletişim araçları çıkıyor;
bunlar daha özgür oluyorlar.
“Şakıyan günlere kavuşacağız”
KAMPÜSTE SÖYLEŞİ
Hıfzı Topuz:
Duayen gazeteci ve yazar
Hıfzı Topuz, “Cumhuriyet ve
Kadın Hakları” konulu bir
konferans vermek üzere Ege
Üniversitesi Kadın Sorunları
Uygulama ve Araştırma
Merkezinin davetlisi olarak
üniversitemize konuk oldu.
Topuz’a, EÜ Kitap ve Kağıt
Sanatları Müzesi’ni gezerken
eşlik ettik ve kendisiyle
söyleşme fırsatı bulduk.
Toğuz’un yılların tüketemediği
enerjisinin ve umudunun bu
kısa söyleşi ile Egeden okuruna
geçmesini umuyoruz...
Hıfzı Topuz 1923 yılında
İstanbul’da doğdu. Galatasa-
ray Lisesinin ardından İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesini
bitirdi. Strasbourg Üniversitesinde
devletler hukuku ve gazetecilik
alanlarında yüksek lisans ve yine
Strasbourg Hukuk Fakültesinde
gazetecilik alanında doktorasını
yaptı. 1947-58 yılları arasında
Akşam gazetesinde önce istihba-
rat şefi, sonra yazı işleri müdürü
olarak çalıştı. İstanbul Gazeteciler
Sendikasının kurucuları arasında
yer aldı ve başkanlığını yaptı.
Paris’te Unesco Genel Merkezi’nde
Özgür Haber Dolaşımı şefi olarak
çalıştı (1959-1983). Uluslararası
gazetecilik örgütleri arasında
mesleksel iş birliği, basın ahlâkı,
gazetecilik eğitimi ve gazetecile-
rin korunması projelerini yönetti.
Afrika ülkelerinde, Hindistan’da,
Filipinler’de gazetecilik eğitimi
seminerleri düzenledi. Kara
Afrika’da ”Kırsal Basın” projesini
oluşturdu. 1962 yılında Ankara
Üniversitesi İletişim Fakültesinin,
o zamanki adıyla Basın-Yayın
Yüksek Okulunun kuruluşu için,
Paris’te Unesco’nun merkezinde
ilk projeleri hazırladı. 1974-75 yıl-
ları arasında TRT’de Radyolardan
Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı
görevini yürüttü.
1986’da halen başkanlığını
sürdürdüğü İletişimAraştırmaları
Derneği’ni (İLAD) kurdu. Vatan,
Milliyet ve Cumhuriyet gazetele-
riyle çeşitli dergilerde diziler ve
inceleme yazıları yazdı. Anadolu,
Galatasaray ve İstanbul üniversi-
teleri iletişim fakültelerinde basın,
radyo-televizyon tarihi, ulusla-
rarası iletişim ve siyasal iletişim
dersleri verdi.
Hıfzı Topuz kimdir?
e
Demet ALTUNTAŞ
