4
EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 34
ÇÖLYAKLILARIN TOLERE EDEBİLDİĞİ GÜNLÜK
GLUTEN MİKTARI NEDİR?
Her çölyaklının, çok az miktarda da olsa, tolere edebildiği
(bağırsakta hasar oluşturmayan) bir gluten miktarı
vardır. Günde 10 mg gluten tüm çölyaklılar için güvenlidir
ve bağırsaklarda herhangi bir hasar oluşturmaz. Bu
değer 100 mg’ın üstüne çıktığında tüm çölyaklılarda
hasarlanma başlar. On ile 100 mg arası glutene tolerans
bireylere göre değişkendir. Son bir çalışmada 3 ay süreyle
günde 50 mg gluten tüketimi ile patolojik değişikliklerin
ve hasarlanmanın oluştuğu saptanmıştır. Normal bir
diyet 10-40 gr gluten içerir. Bir dilim ekmekte (30 gr)
4.8 gr (4800 mg) gluten vardır. Günlük gluten sınırı
100 mg alınırsa bir çölyaklı için bir dilim ekmeğin 48’de
biri, 50 mg alınırsa 96’da biri bile güvenli değildir. Bu
nedenle çölyaklılar üzerinde glutensiz uyarısı bulunan
gıdaları tercih etmek zorundadır. Bu gıdaların kullanımı
ile uluslar arası limitlerin üzerine çıkılmaz ve güvenli
sınırlarda gluten tüketilmiş olur.
GLUTENSİZ DİYET SONRASI ERKEN DÖNEMDE
YAŞANANLAR
Tanının ardından glutensiz diyetin başlanması ile
hastalarda dramatik bir düzelme gözlenir. Huy
değişiklikleri düzelir, halsizlik, huzursuzluk kaybolur,
kendine güven artar ve depresyon son bulur. Çocuklar
3-6 ay içinde akranlarına yetişir ve giderek boy uzaması
gözlenir. Bu süreçte düzelmenin dramatik olmaması
hastalık tanısındaki yanlışlığa veya diyete uyumsuzluğa
işaret eder. Çölyaklılar için bir çay kaşığının sekizde biri
kadar un veya bir dilimekmeğin 50’de biri bile risklidir. Bu
durumda bağırsaklarda yeterince düzelme sağlanamaz.
