33
32
YAZ 2012
mevcut yerinde mo-
dern peyzaj ve botonik
teknikleriyle bir halk
parkı olarak geliştirilme-
lidir. Her yıl geleneksel
efsanevi İzmir Fuarı’nın
düzenlendiği tarihler-
de eğlence ve kültür
etkinliklerinin ağırlıkta
olduğu bir “İzmir Festi-
vali”düzenlenmesi de
mümkündür. Dr.Behçet
Uz’un vasiyeti olan,
“Kültürpark ile fuarın
birbirinden ayrılması”
görüşü de artık gerçek-
leşmelidir. Geleceğin
enternasyonal fuarcılığı
Gaziemir’deki yeni yerin-
de geliştirilmeli, yeniden oluşturulma-
lıdır. Doğal zenginlikleriyle ve kültürel
temeliyle yepyeni bir Kültürpark alanı
ise mevcut yerinde yeniden yaratıl-
malıdır.
Bizim gibi; 1950’li, 1960’lı, 1970’li,
1980’li ve 1990’lı yılların fuarlarını
Kültürpark’ta yaşamış olanların;
Kültürpark Atatürk Açıkhava Tiyat-
rosunda sahne alan Ankara Devlet
Tiyatrolarını ve İstanbul Şehir Tiyat-
rolarını, Lüküs Hayat Opereti’ni, Buz
Revüleri’ni, enternasyonal sirkleri,
akrobasi sanatçılarını, Pala Halit lakaplı
Halit Karabilgin’in Palmiyeler Gazinosu
akşamlarını, Necdet Yazar’ın ve Osman
Kavran’ın Behiye Aksoy’lu,Tanju
Okan’lı, Ayla Dikmen’li Göl Gazinosu
gecelerini, Bornova’lı Nuri Yalçuk’un
İbrahimTatlıses’li, Bülent Ersoy’lu
Lunapark Gazinosu akşamlarını,
Saffet Kuyaş’ın Mogambo’daki, Ali
Ulutanır’ın Kübana’daki doyum-
suz; Zeki Müren’li, Gönül Yazar’lı,
Bülent Ersoy’lu, Nükhet Duru’lu ve
de Haşmet Uslu’lu Fuar Geceleri’ni,
Cemal ve Atalay Noyaner’in oldukça
renkli sanatçılardan oluşan Akasya-
lar Bahçesi’ndeki görkemli Akşam
Sefalarını, İbrahim Nurbige’nin Atış
Poligonu Gazinosu’ndaki Özdemir
Hazar’lı sohbetlerini, Egemen Bos-
tancı patentli programlarla renklenen
Ekici-Över Gazinosu’nu, Zeki Müren,
Emel Sayın’lı ve Osman Yağmurdereli’li
Manolya Eğlence Bahçesini, Müzeyyen
Senar’lı Zeynep-Beşir Öğe’lerin Çamlık
Senar Bahçesi’ni, Devlet ve Kent
Protokoluna çalışan Park Restoran’ı,
Hüseyin Türkmenoğlu’nun kaliteli
Ada Gazinosunu, Paraşüt Kule
Gazinosu’nu, Fethi Işık’ın Ferdi
Özbeğen’li Kervansaray’ını, Zait
Örel’in Coşkun Sabah’lı Golf
Restoranı’nı, Safiye Ayla’lı Ayla-
Mehtap Bahçesini (şimdiki İsmet
İnönü Kültür Merkezi’ydi) unutma-
ları mümkün değildir.
Ahh, Nerede O Eski Fuarlar...
Şimdilerde bu sıraladığım nostal-
jik fuar değerlerinin hepsi tarihe
karıştılar. Efsane yapıldılar. Katle-
dildiler...
Eski fuar yıllarında her 27
Ağustos’lar 1938’de doğmuş
olan emsalsiz sanatçımız Tanju
Okan’ın doğum günleriydi. Tanju
Okan hayattayken, Ayla Dikmen,
Zeki Müren, Gönül Yazar, Ertan
Anapa, Yurdaer Doğulu gibi yakın
dostlarının ve fuarda sahne alan
ses ve tiyatro sanatçılarının ve
de bazı İzmirli entelektüel grup-
ların katıldıkları görkemli bir
organizasyonla, her yıl Tanju Okan’ın
doğum günlerini fuarda Palmiyeler
Gazinosu’nda kutlardık. Allahtan Tanju
Okan, Palmiyeler Gazinosu’nun yıkıl-
dığını görmedi. Görseydi herhalde bir
kez daha ölürdü.
İzmir Enternasyonal Fuarı, Atatürk
Cumhuriyeti'nin vitrinidir. Gerçek
bir Cumhuriyet eseridir. Atatürk’ün
ve Atatürk’ün dava arkadaşlarından
Dr.Behçet Uz’un İzmirlilere sunduk-
ları muhteşem bir manevi mirasdır.
Fuarımızı Sevelim. Kıymetini, Değerini
Bilelim...
bir anıt dahi yaptırmıştır. Dünya
genelinde yapılmış ilk “Hayvan
Dostu ve Hayvan Sevgisi Anıtı”, bu
anıtdır, hepimizin onurudur. Şu
anda eski Hayvanat Bahçesi’ndeki
eski yerinde korunan bu anıtın
gerçek yeri, Basmane 9 Eylül Kapısı
girişindeydi. Sonradan, 1940 yılın-
da, Hayvanat Bahçesi’ne taşınmış-
tır. Hayvanat Bahçesi, Doğal Yaşam
Parkı’na taşındığı için anıtımız şim-
diki mevcut yerine uygunluğunu
yitirmiştir. Bu dünya çapında önem
taşıyan anıtın en kısa zamanda
daha uygun ve daha güvenlikli bir
noktaya taşınması gerekmektedir.
Kültürpark ve Fuar Alanı büyük
zorluklarla inşa edilmiştir. Yepyeni
bir Kültürpark alanının yaratıl-
ması için Dr.Behçet Uz ve çalışma
arkadaşları çok çalışmışlardır.
İtfaiye Komutanı İbrahim Günay’ın ve
Müteahhit Bayburtlu Niyazi Ersoy’un
öncülüğünde yüzlerce personel 23
ayda yangınlık alanını temizlemiştir.
Ardından Cahit Çeçen, Suat Yurtko-
ru, Reşat Leblebicioğlu, Mühendis
Muammer Tansu, Orman ve Bataklık
İslah Mühendisi Ali Cevat Ziya Maruflu,
Mimar Bachillet, Bahçeci Bedri Bey,
Y.Mimar Ferruh Örel ve Rıza Aşkan gibi
değerli isimler fikirleriyle ve uygula-
malarıyla Dr.Behçet Uz’a destek ver-
mişlerdir. Kültürpark açıldıktan ve fuar
da Kültürpark’a nakledildikten sonra
Fuar Müdürlüğüne atanan Yüksek
Mimar Ferruh Örel, Kültürpark’ın fu-
arcılıkla birlikte geliştirilmesini teknik
ve mimari anlamda sağlamış öncü ve
önder bir kişilikti...
Kültürpark’ın Parkçılık ve Botanikçi-
lik anlamında gelişmesi için Dr.Behçet
Uz’un çağrısıyla Bodrum’dan İzmir’e
gelen Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir
Kabaağaçlı’nın da değerli katkı-
larının bulunduğu bilinmektedir.
Kültürpark’ın küllerinden yaratılıp,
bugünlere getirtilmesi için anlata-
caklarımı birkaç sayfaya sığdırmam
oldukça güçdür. Özellikle Ege Üniver-
sitesi kurulduktan sonra açılan Ziraat
Fakültesi’nden yetişen ziraat mühen-
disleri ve botanik uzmanları, çok rahat
çalışma alanı buldukları Kültürpark’a
ve İzmir’in park ve bahçelerine çok
değerli hizmetlerde bulunmuşlardır.
Halen de bulunmaktadırlar.
Yılları zaman tünelinden hızla
geçirtip hemen günümüze geliyorum.
Fuarcılık anlayışındaki gelişmeler ve
modernleşmeler, günümüzde Kültür-
park ile fuarcılığı birbirinden ayrıştır-
mıştır. Artık fuarcılığın daha derli toplu
alanlarda inşa edilecek tesislerde,
daha teknik ve bilimsel uygulama-
larla yapılması zorunluluğu geçerli
olmuştur. İzmir Büyükşehir Belediyesi
geleceğin fuarcılık merkezini yaratmak
amacıyla Gaziemir’de uygun bir alan
belirlemiştir. Halen proje ve uygulama
çalışmaları sürdürülmektedir. 1936
yılından beri fuarlarımıza vefakarlıkla
ev sahipliği yapmış Dr. Behçet Uz’un
müstesna eseri; Kültürpark’ımız ise
Bu nedenle İzmir Büyükşehir Beledi-
yesini ve İZFAŞ Genel Müdürlüğünü
kutluyorum. Özellikle İZFAŞ Genel Mü-
dürü Mehmet Şakir Örs ve personeli
canla başla çalışarak fuar ziyaretçilerini
mutlu ve memnun ettiler.
Bu yılki fuarımız bilim ve teknoloji
ağırlıklıydı. Katılımcılar en son tekno-
lojik yeniliklerini segilemeye özen gös-
terdiler. Fuarda ekonomik, sosyal ve
nostaljik anlamda olağanüstü etkinlik-
ler yaşadık. Cumhuriyet'in ilk yıllarında
Atatürk’ün aydınlanma devrimleriyle
başlatılan çağdaşlaşma atılımlarının
en başında İzmir Enternasyonel Fuarı
gelmektedir. Bu anlamda İzmir Fuarı
da Atatürk’ün yarattığı Cum-
huriyet eserlerinden biridir.
Türk Ulusu ve İzmirliler, İzmir
Fuarı’yla övünmelidir. Özel-
likle Dr. Behçet Uz, tam 81 yıl
önce 1932'de, şimdiki fuarın
kurulduğu ve istilacı düşma-
nın yakıp yıkarak harabeye
çevirdiği yangın alanı ya da
“yangınlık” denilen şimdiki
Kültürpark alanını; "Bu enkazı
siz 40 yılda ancak kaldırabilir-
siniz" diyenleri utandırırcası-
na 23 ay gibi kısa bir sürede
tertemiz yaptırmayı başar-
mıştır. Tonlarca enkazı gece
gündüz taşıyan arabaların
atlarından 168 tanesi ölünce
Dr. Behçet Uz, Kültürpark’ın
yapımında ölen atlar için
Heykeltraş Prof. Şadi Çalık’a
