17
KIŞ 2015
Özellikle kolon-rektal, prostat ve meme
kanserleri beslenme ile en yakın ilişkili
türlerdir. Beslenmede kanserin oluşu-
muna etki eden en önemli şeyin yağ
olduğu ancak bu özelliğin tüketilen
yağ miktarından değil yağın çeşidin-
den kaynaklandığı saptanmıştır.
Beslenme ve kanser ilişkisinin
araştırıldığı çalışmalar sonucunda
zeytinyağı tüketiminin, bazı kanser
çeşitlerine karşı (meme, prostat, endo-
metrium, sindirim sistemi vb) özellikle
koruyucu etki gösterdiği açıklanmıştır.
Daha spesifik olarak da zeytinyağının
kronik karaciğer ve kron olarak bilinen
bağırsak hastalıklarından korunmada
etkili olduğu ve bu etkinin de yapısın-
da bulunan oleik asitten kaynaklandığı
bilinmektedir.
Son yıllardaki çalışmalar zeytinya-
ğının bağışıklık sistemini güçlendirici
etkisini ortaya çıkarmıştır. Bu etkide
lemfositlerin artışını azaltmasının öne-
mi vardır ve enflamasyonu düzenleyici
etkisi ile bazı bağışıklık sistemi hastalık-
larının tedavisinde oldukça etkindir.
Zeytinyağı tüketiminin mide,
pankreas ve ince bağırsaklarda görülen
reflü, pankreatit, emilim bozuklukları
gibi pek çok hastalığın tedavisinde
olumlu etkileri saptanmıştır. Hamilelik
döneminde ise zeytinyağı, fetusun ge-
lişiminde önemi olan E vitaminin sağ-
lanmasında ve doğar doğmaz oksijene
uyum sağlamaya çalışan bebeklerin bu
dönemdeki oksidatif reaksiyonlarını
önlemede anahtar bir role sahiptir. Yaş-
lılık döneminde osteoporos , bunama
ve alzheimer hastalıklarının gelişimin-
de zeytinyağı tüketiminin, kalsiyumun
emilimini arttırması, beyin hücrelerinin
zarında bulunan yağ asitlerinin yapısını
oluşturması nedeniyle olumlu etkisi
kanıtlanmıştır.
Yağ tüketimi ile ilgili öneriler
İdeal kiloya göre alınması gere-
ken enerjinin % 55 – 65’i karbonhid-
ratlardan, % 10 – 15’i proteinlerden
ve % 25 – 30’u yağlardan karşılan-
malıdır. Günlük yağ tüketimi 65
gramı geçmemelidir, doymuş yağ ve
kolesterol içeren yağlardan kaçınıl-
malıdır.
Bugün şişmanlık önemli bir sağlık
sorunudur. Hareketsiz ve stresli
yaşam biçimi özellikle kentlerde
şişmanlık riskini arttırırken, şişmanlık
da şeker hastalığı, tansiyon, kalp
hastalığı riskini arttırmaktadır.
İyi kilo verme diyetinin üç özelliği
olmalıdır.
w
İdeal ağırlık için gereken enerjiyi
sağlamalıdır.
w
Tüm besin öğelerini yeterli mik-
tarda sağlamalıdır.
w
Lezzetli, uygulanabilir ve satın
alınabilir olmalıdır.
Zeytinyağı da diğer tüm yağlar
gibi enerjice zengindir ve 1 gramı 9
kalori verir.
Ancak zeytinyağı içeren zayıfla-
ma diyetlerinin hiç yağ içermeyen
diyetlere göre daha uzun dönemde
ancak daha fazla kilo kaybına neden
olduğu saptanmıştır. Bunun nedeni
diyete lezzet katarak uygulanabilir-
liğini arttırması ve sebze tüketimini
cazip hale getirmesidir.
Zeytinyağı tüm bu özelliklerini
meyvesi olan zeytinden alır. Meyve-
nin bu özelliklerini yitirmeden yağa
taşıyabilen teknolojiler uygulamak
en önemli sorumluluklarımızdır.
Çok özel bir coğrafyaya ihtiyaç duyan hurma
zeytin, Karaburun Yarımadası, Urla ve Çeşme’de
yetişen özgün ve ender bir sofralık zeytin çeşididir.
Bölgenin coğrafik ve ekolojik koşulları ile ağaçta ol-
gunlaşan bir zeytindir. Ekim, Kasım ve Aralık ayların-
da bir küfün yardımıyla zeytin tanesine acılık veren
oleuropein’in parçalanmasıyla dalındayken tatlılaşır,
olgunlaşır; bu sayede koparıldıktan sonra hemen
tüketilebilir; hazırlanması için tuz veya salamura
gerektirmediğinden böbrek, tansiyon, kalp hastaları
için uygundur.
Aslında zeytine acılık veren maddeler, zeytini
kuştan böcekten korumak için meyvenin kendi sa-
vunma sistemi için ürettiği çok özel bileşiklerdir. Bu
bileşikler insan vücudunda da aynı zeytin meyvesini
koruduğu gibi davranır ve kanser yapan oksijen
bileşiklerine serbest radikallere karşı korur.
Bu nedenle zeytinin çok tatlanmadan hafif
acıyken tüketilmesi bağışıklık sistemi için yararlıdır.
Bu çeşidin de diğer çeşitler gibi yağ içeriği yük-
sektir. Ancak bu yağ kalp dostu olarak tanımlanan
sağlık üzerine olumlu etkileri olan bir yağ çeşididir.
Hurmalaşma sırasında zeytin üzerinde koruyucu
özelliği olan bir pus tabakası oluşur. Bu pus taba-
kası korunarak, ancak pet şişe yerine mutlaka cam
kavanozlarda saklanarak, belli bir süre tuzlanarak
korunabilir.
Bu zeytin çeşidinin alanlarının yaygınlaşması ve
üretiminin arttırılması, bu çeşidin istediği ekolojik
şartlara sahip benzer diğer bölgelerin saptanması,
bu değerli çeşide ulaşabilirliğin artması açısından
önemlidir.
Dalından sofraya ulaşan zeytin: Hurma
